Giải quyết tranh chấp dân sự có yếu tố nước ngoài là một nội dung quan trọng trong pháp luật quốc tế và pháp luật Việt Nam. Theo quy định tại Bộ luật Dân sự và Bộ luật Tố tụng Dân sự Việt Nam, việc xác định thẩm quyền và pháp luật áp dụng được quyết định dựa trên nhiều yếu tố, bao gồm:
- Sự tham gia của các bên nước ngoài.
- Địa điểm xảy ra tranh chấp.
- Các điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên.
Trong bài viết này, Luật sư Tiếng Trung sẽ phân tích chi tiết các nguyên tắc cơ bản trong việc xác định thẩm quyền giải quyết và pháp luật áp dụng cho các tranh chấp dân sự có yếu tố nước ngoài. Đặc biệt, bài viết sẽ tập trung vào các trường hợp liên quan đến Trung Quốc, từ góc độ pháp luật Việt Nam và quy định quốc tế.
1. Tranh chấp dân sự có yếu tố nước ngoài là gì?
Căn cứ theo như quy định tại khoản 2 Điều 663 Bộ luật Dân sự 2015 thì tranh chấp dân sự có yếu tố nước ngoài được hiểu là những tranh chấp phát sinh từ quan hệ dân sự có liên quan đến yếu tố quốc tế, được quy định tại khoản 2 Điều 663 Bộ luật Dân sự 2015. Cụ thể, tranh chấp dân sự có yếu tố nước ngoài có thể xảy ra trong các trường hợp sau đây:
- Một hoặc nhiều bên tham gia tranh chấp là cá nhân hoặc pháp nhân nước ngoài;
- Các bên tham gia đều là công dân Việt Nam hoặc pháp nhân Việt Nam, nhưng việc xác lập, thay đổi, thực hiện hoặc chấm dứt quan hệ dân sự đó xảy ra ở nước ngoài;
- Các bên tham gia đều là công dân Việt Nam hoặc pháp nhân Việt Nam, nhưng đối tượng của quan hệ dân sự (ví dụ: tài sản, hợp đồng) nằm ở nước ngoài.
Tóm lại, tranh chấp dân sự có yếu tố nước ngoài là những tranh chấp phát sinh trong các tình huống có liên quan đến các bên, tài sản hoặc sự kiện xảy ra ở nước ngoài, dù các bên tham gia có thể là công dân hoặc pháp nhân Việt Nam.
2. Xác định pháp luật áp dụng giải quyết tranh chấp dân sự có yếu tố nước ngoài
Theo như quy định tại Điều 664 Bộ luật Dân sự 2015, pháp luật áp dụng để giải quyết tranh chấp dân sự có yếu tố nước ngoài được xác định theo các nguyên tắc sau:
- Nếu có Điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên quy định về giải quyết tranh chấp, thì pháp luật của điều ước đó sẽ được áp dụng.
- Trong trường hợp các bên có quyền lựa chọn, pháp luật áp dụng sẽ được xác định theo sự thỏa thuận của các bên.
- Nếu không xác định được pháp luật theo hai cách trên, pháp luật của nước có mối quan hệ gắn bó nhất với quan hệ tranh chấp sẽ được áp dụng.
Tuy nhiên, pháp luật nước ngoài sẽ không được áp dụng trong các trường hợp nếu hậu quả của việc áp dụng pháp luật đó trái với các nguyên tắc cơ bản của pháp luật Việt Nam, hoặc nếu nội dung của pháp luật nước ngoài không thể xác định được mặc dù đã áp dụng các biện pháp cần thiết theo quy định của pháp luật tố tụng, trong trường hợp đó, pháp luật Việt Nam sẽ được ưu tiên áp dụng.
3. Thẩm quyền giải quyết tranh chấp dân sự khi có một bên tham gia là Trung Quốc?
Khi có tranh chấp dân sự có yếu tố nước ngoài và một bên tham gia là Trung Quốc, thẩm quyền giải quyết tranh chấp của Tòa án Việt Nam được xác định dựa trên các quy định tại Bộ luật Tố tụng dân sự 2015 (BLTTDS 2015), cụ thể như sau:
Thẩm quyền xét xử chung:
- Tòa án Việt Nam có thể có thẩm quyền giải quyết tranh chấp nếu bị đơn là cá nhân, tổ chức Trung Quốc cư trú, làm việc hoặc có tài sản tại Việt Nam. Ngoài ra, nếu vụ việc liên quan đến việc xác lập, thay đổi, thực hiện hoặc chấm dứt quan hệ dân sự xảy ra tại Việt Nam, hoặc tài sản tranh chấp nằm trên lãnh thổ Việt Nam, Tòa án Việt Nam cũng có thẩm quyền giải quyết (căn cứ Điều 469 BLTTDS 2015).
Thẩm quyền xét xử riêng biệt:
- Tòa án Việt Nam có thẩm quyền giải quyết các vụ việc liên quan đến tài sản bất động sản tại Việt Nam hoặc các vụ ly hôn giữa công dân Việt Nam và công dân Trung Quốc (hoặc người không quốc tịch) nếu cả hai vợ chồng cư trú, làm ăn, sinh sống lâu dài tại Việt Nam (căn cứ Điều 470 BLTTDS 2015).
Trong trường hợp các bên thỏa thuận lựa chọn Tòa án Trung Quốc hoặc trọng tài nước ngoài, Tòa án Việt Nam sẽ từ chối thụ lý, trừ khi thỏa thuận đó vô hiệu hoặc không thể thực hiện được. Tòa án Việt Nam cũng không thụ lý nếu vụ việc đã được Tòa án Trung Quốc hoặc trọng tài nước ngoài thụ lý hoặc giải quyết (theo quy định tại Điều 469 BLTTDS 2015).
Vừa rồi là một số thông tin pháp luật về “Giải quyết tranh chấp dân sự có yếu tố nước ngoài”, cụ thể về khái niệm, xác định pháp luật áp dụng và thẩm quyền giải quyết tranh chấp. Để được hỗ trợ tư vấn giải đáp thắc mắc sâu hơn về những nội dung này, các bạn có thể liên hệ với chúng tôi theo thông tin bên dưới. Chúng tôi sẽ cố gắng phản hồi một cách chính xác và nhanh nhất.
Phong Gia Group – Luật sư Tiếng Trung
- Địa chỉ miền nam: Số 29 Đường 55, Thảo Điền, Thủ Đức, Tp.HCM
- Địa chỉ miền bắc: Số 01 Đường D4, Ciputra, Tây Hồ, Hà Nội
- Số điện thoại: 028 6272 6666 (VP TP.HCM) – 0246 327 1966 (VP HÀ NỘI)
- Hotline: 0912 085 076
- Email: luatsutiengtrung.vn@gmail.com
- Website: https://luatsutiengtrung.vn
Rất mong nhận được sự hợp tác.
Xin trân trọng cảm ơn!
